NCERT MATHS CLASS 10TH EXERCISE 5.2 QUESTION 1 SOLUTION CHAPTER 5 ARITHMETIC PROGRESSION

 NCERT MATHS CLASS 10TH EXERCISE 5.2 QUESTION 1 SOLUTION CHAPTER 5 ARITHMETIC PROGRESSION 



प्रश्न  - (1 ) निम्नलिखित सारणी में रिक्त स्थानों को भरिये , जहाँ A . P का प्रथम पद a , सर्वान्तर d और n वां                     पद  an  हे  : 

(I ) a = 7 , d = 3 , n = 8 और an = ? 

हल : यहाँ हम निम्न सूत्र का प्रयोग करेंगे।  

            an = a + ( n  - 1 ) d 

इस सूत्र में an अंतिम पद हे , a प्रथम पद , n = कुल पदों की संख्या  तथा d सर्वान्तर हे। 

                an = 7 + ( 8 - 1 ) * 3 

                =>   an = 7 + 7 * 3 

                =>   an = 7 + 21 

                =>   an = 28                   :  उत्तर 

(ii ) यहाँ  a = -18  , d = ?, n = 10  और an = 0 

हल :                 an = a + ( n  - 1 ) d 

              =>        0 =  -18 + ( 10 - 1 ) * d 

              =>         0 = -18 + 9 d 
            
              =>         18 = 9d 

               =>       18 / 9 = d 

               =>         2 = d 
        
                    या 

            =>        d = 2 

(iii ) यहाँ      a = ?   , d = -3 , n = 18  और an = -5 

हल :                 an = a + ( n  - 1 ) d 

              =>        -5  =  a  + ( 18  - 1 ) * (-5 )

               =>         -5 = a + 17 * (-5 ) 

                =>     -5 = a - 85 

                =>    -5 + 85 = a 

                =>     80 = a 

                =>     a = 80 

(iv)  यहाँ      a = -18.9   , d = 2.5  , n = ?  और an = 3.6 

हल :                 an = a + ( n  - 1 ) d 

                        3. 6 = -18.9 + (n - 1 ) * 2.5 

               =>     3. 6 + 18. 9 = (n - 1 ) * 2. 5  

                =>     22 .5  = (n - 1 ) * 2.5 

                =>   22.5 / 2.5 = n - 1 

                =>      9 = n - 1 

                =>     9 + 1 = n 

                =>      10 = n 

                =>   n = 10       : उत्तर  

(v )   यहाँ      a = 3.5    , d = 0   , n = 105   और an = ? 

  हल :                 an = a + ( n  - 1 ) d 

                =>            an = 3.5 + (105 - 1 ) * 0 

                =>              an = 3.5 + 104 * 0 

                =>            an = 3.5 + 0 

                =>            an = 3.5      : उत्तर 

ENGLISH TRANSLATION : 

Question - (1) Fill in the blanks in the following table, where A. The first term of P is a , the alternate d and the nth term an is :

(I) a = 7 , d = 3 , n = 8 and an = ?

Solution : Here we will use the following formula.

            an = a + ( n - 1 ) d

In this formula, an is the last term, a is the first term, n = total number of terms and d is parallel.

                an = 7 + ( 8 - 1 ) * 3

                =>     an = 7 + 7 * 3

                =>      an = 7 + 21

                =>       an = 28 : Answer

(ii) Here a = -18, d = ?, n = 10 and an = 0

Solution : an = a + ( n - 1 ) d

              =>    0 = -18 + ( 10 - 1 ) * d

              =>    0 = -18 + 9 d
            
              =>    18 = 9d

               =>   18 / 9 = d

               =>    2 = d
        
                       either

                =>     d = 2

(iii) Here a = ? , d = -3 , n = 18 and an = -5

Solution :    an   = a + ( n - 1 ) d

              =>       -5 = a + ( 18 - 1 ) * (-5 )

               =>       -5 = a + 17 * (-5 )

                =>     -5 = a - 85

                =>     -5 + 85 = a

                =>        80 = a

                =>         a = 80

(iv) Here a = -18.9 , d = 2.5 , n = ? and an = 3.6

Solution : an = a + ( n - 1 ) d

                        3. 6 = -18.9 + (n - 1 ) * 2.5

               =>      3. 6 + 18.9 = (n - 1 ) * 2.5

                =>     22.5 = (n - 1 ) * 2.5

                =>      22.5 / 2.5 = n - 1

                =>      9 = n - 1

                =>     9 + 1 = n

                =>       10 = n

                =>       n = 10 : Answer

(v) Here a = 3.5 , d = 0 , n = 105 and an = ?

  Solution : an = a + ( n - 1 ) d

                =>      an = 3.5 + (105 - 1 ) * 0

                =>      an = 3.5 + 104 * 0

                =>      an = 3.5 + 0

                =>       an = 3.5 : Answer   













                   

एक टिप्पणी भेजें

और नया पुराने